مکیدن انگشت شست به صورت غیرفعال در دهان معمولاً باعث آسیب نمی شود. اما مکیدن انگشت شست با حرکت زیاد می‌تواند باعث آسیب به دندان‌های شیری شود، البته این آسیب ها با در آمدن دندان‌های دائمی اصلاح می‌شوند. با این حال مکیدن مداوم و زیاد انگشت شست در بعضی موارد می‌تواند باعث ناهماهنگی دندان‌های دائمی کودک شود و فک یا شکل دهان را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین مکیدن انگشت ممکن است کودک را در معرض آلودگی، باکتری و ویروس قرار دهد.
مطالعات انجام شده در این زمینه، نشان می‌دهد کودکانی که عادت به مکیدن شست خود ندارند در سنین بالاتر کمتر دچار واکنش‌های آلرژیک به موادی مانند خاک و گرد و غبار می شوند. بنابراین ترک عادت مکیدن انگشت می تواند خیلی مهم و حیاتی باشد.
اثرات طولانی مدت مکیدن انگشت شست بر روی دهان چیست؟
اگر مکیدن شست خیلی شدید باشد می تواند اثرات زیادی بر روی دندان ها و دهان داشته باشد. این به دلیل وجود فشار مکرر انگشت شست روی دندان ها، استخوان فک و کام دهان است. ممکن است موارد زیر را به همراه داشته باشد:
- اوربایت، حالتی که دندان های جلویی از فک و دهان بیرون می زند.
- سایر مشکلات بایت دندان، مثل کج شدن دندان های پایین به سمت داخل به سمت پشت دهان یا اپن بایت، جایی که دندان های بالا و پایین در هنگام بسته شدن دهان به هم نمی رسند و فاصه ای بینشان وجود دارد.
- تغییر در حالت فک، که می‌تواند بر روی هم‌ترازی دندان‌ها و الگوهای گفتاری، مانند رشد لب، تأثیر بگذارد.
- حساسیت کام دهان
در صورت متوجه شدن مشکلات جویدن یا مشکلات دیگر در دندان ها چه کاری باید انجام دهید؟
همه ی کودکان باید از 1 سالگی ویزیت منظم دندانپزشکی را شروع کنند. اگر دیرتر متوجه شدید که دندان‌های جلویی کودک بیرون زده است، یا اگر فرزندتان مشکلی در جویدن و گاز گرفتن دارد، بهتر است در مورد اینگونه مشکلات با دندانپزشک اطفال صحبت کنید. دندان های دائمی کودک تا 6 سالگی شروع به در آمدن نمی کنند اما ممکن است قبل از آن زمان آسیبی به دهان وارد شود که بعد از آن قابل اصلاح نباشد.
مکیدن انگشت شست توسط کودک تا چه اندازه نرمال است؟
اگر کودک بیشتر از 4 سال دارد و هنوز مرتباً در طول روز شست خود را می مکد و این موضوع شما را نگران کرده است بهتر است هر چه سریع تر با پزشک اطفال یا دندانپزشک او صحبت کنید. دندانپزشک ممکن است درمان یا استراتژی هایی را توصیه کند که می تواند به ترک این عادت در کودکتان کمک کند. البته بسیاری از کودکان در سنین 2 تا 4 سالگی مکیدن انگشت شست را خود به خود متوقف می‌کنند.
چگونه می توانید به کودک خود کمک کنید تا مکیدن انگشت شست خود را ترک کند؟
کمک به کودک در این مورد به سن او بستگی دارد. در کودکان بزرگتر، ممکن است صحبت کردن با کودک کافی باشد.در سنین بالاتر کودک متوجه تمسخر همسالان خود خواهد بود و باعث می شود که دیگر انگشت خود را درون دهان خود نکند. اگر کودک در هر زمانی نسبت به ترک مکیدن انگشت خود مقاومت نشان داد، بهتر است برای مدتی به او توجه نکنید و این عادت را نادیده بگیرید. در بعضی موارد هر چه بیشتر به آن توجه کنید، بیشتر اصرار به انجام آن عمل دارند.
در ادامه راه های دیگری برای ترک عادت مکیدن انگشت کودکان ارائه می دهیم:
- برخی از کودکان وقتی بی حوصله، خسته، مضطرب یا گرسنه هستند انگشت شست خود را می مکند. اگر آنها انگشت شست خود را به عنوان یک عامل تسکین دهنده در موقعیت های استرس زا می مکند، سعی کنید علت اصلی اضطراب آنها را کشف کنید تا بتوانید آن را برطرف کنید. اگر در زمان‌های دیگر انگشت شست را می‌مکند، سعی کنید آنها را درگیر فعالیت‌هایی کنید که از دست‌هایشان استفاده می‌کنند مثل نقاشی یا بازی کردن. اجازه ندهید مکیدن شست وسیله ای برای جلب توجه باشد، چه مثبت و چه منفی.
- کودک خود را در زمان هایی که انگشت خود را نمی مکد تشویق و تمجید کنید و او را ترغیب کنید به اینکه خودش با میل خوش این عادت را ترک کند.
- اگر کودک به صورت ناخودآگاه انگشت شست را می مکد، با آرامش به او بگویید که دستش را متوقف کند. اینکار را چندین بار باید انجام دهید و تنها در صورتی نتیجه خواهد داشت که کودک خودش بخواهد از مکیدن انگشت شست خود جلوگیری کند.
- می توانید با دندانپزشک اطفال مشورت کنید و بخواهید که با کودکتان صحبت کند. آنها می توانند کودک را از نوع آسیبی که ممکن است دچار آن شوند آگاه کند.
- دستگاه های ارتودنسی متحرک و غیر متحرکی وجود دارد که می توان از آنها برای اختلال توانایی کودک در مکیدن انگشت استفاده کرد. متخصص ارتودنسی اطفال می تواند با شما همکاری کند تا مشخص کند کدام نوع برای کودک شما مناسب است.
- انواع مختلفی از محافظ‌های پلاستیکی نرم یا پارچه‌ای برای شست وجود دارد که بدون نسخه در دسترس هستند که می تواند آن ها را همیشه یا در مواقعی که احتمال مکیدن انگشت شست را دارد بپوشد. همچنین می توانید در صورت مکیدن انگشت شست در خواب با دستکش یا جوراب انگشت شست او را بپوشانید.
چرا بچه ها شست خود را می مکند؟
مکیدن شست در کودکان یک رفتار تسکین دهنده است. جنین در رحم، قبل از تولد شروع به مکیدن شست خود می کند و نوزادان اغلب این کار را بعد از متولد شدن ادامه می دهند که به آرام کردن آنها در خواب کمک می کند. در برخی از کودکان، مکیدن انگشت ممکن است تا سنین کودکی ادامه یابد و معمولا به عنوان یک مکانیسم آرامبخش برای مقابله با موقعیت های استرس زا مورد استفاده قرار می گیرد.
هیچوقت سعی نکنید عادت مکیدن شست فرزندتان را با عادت پستانک جایگزین کنید. مکیدن پستانک هم پتانسیل آسیب دیدن دندان را مثل مکیدن انگشت شست دارد. همچنین پستانک ها به راحتی روی زمین میوفتند و پر از میکروب می شوند.
بنابراین مکیدن انگشت شست در کودکان یک امر طبیعی است که کودکان قبل از متولد شدن با خود به همراه دارند. این عادت می تواند آسیب زننده باشد و برای دندان های دائمی آنها در سنین بالاتر مشکل ساز شود.
دکتر آرش غفوری متخصص ایمپلنت و جراحی لثه در مرکز تخصصی ایمپلنت رشت به پدر و مادرها توصیه می کند که متوجه مشکلات دندانی کودکان خود در سنین پایین باشند تا بتوانند از مشکلات و درمان های جدی و پر هزینه ی آینده جلوگیری کنند.
