شاید شما آن دسته از افرادی باشید که دچار آبسه لثه شده اید و این موضوع برایتان نگران کننده است و نمی دانید که چه اثراتی را به دنبال دارد و راه های درمان آن به چه شکل است و یا شاید برایتان مهم است که بدانید علائم این عارضه به طور کلی به چه شکل است؟
تیم تخصصی ما در مرکز تخصصی ایمپلنت دندان و جراحی لثه دکتر آرش غفوری برای آشنایی و شناخت بهتر شما از این نوع عارضه دهانی مهم در ادامه این مطلب در این خصوص می پردازد.
به طور کلی آبسه لثه فضایی پر شده از عفونت در لثه یا فضای بین دندان و لثه است. این فضای پر شده از عفونت به دلیل باکتری های موجود درون آبسه دندان یا سایر مسائل بهداشت دهان مانند پریودنتیت (بیماری پیشرفته لثه ) تشکیل می شود. آبسه لثه با آبسه دندان متفاوت است، البته ممکن است در علائم و نحوه درمان مشابه باشند. در ادامه به بررسی آبسه لثه و اینکه چه علائمی می تواند نشان دهنده وجود آبسه لثه در دهان شما باشد و نحوه درمان آن به طور کامل می پردازیم.
آبسه لثه چیست؟
همانطور که گفتیم آبسه لثه یک فضای بافت عفونی در لثه است. دهان و لثه ها به طور طبیعی دارای باکتری های مفید و مضر هستند. تجمع باکتری های مضر باعث ایجاد پلاک و رسوب می شود که ممکن است منجر به پوسیدگی دندان و سایر مشکلات دندانی شود.
اگر این باکتری های مضر راهی به درون بافت لثه پیدا کنند، ممکن است در آنجا فضایی تشکیل دهند و زیاد شوند و در نهایت باعث عفونت شوند. تورم ناشی از ایجاد عفونت نشان دهنده ارسال گلبول های سفید بدن برای مبارزه با عفونت است. در نتیجه، منجر به ایجاد بافت متورم و دردناک پر از چرک به نام آبسه می شود.
آبسه ها به دو صورت ایجاد می شوند
آبسه لثه که فقط در بافت لثه ایجاد می شود و به هیچ وجه دندان ها را درگیر نمی کنند. معمولا گیر کردن و نفوذ باقی مانده غذا به لثه باعث عفونت و در نهایت آبسه لثه می شود.
آبسه های پریودنتال در فضای بین دندان ها و لثه ها ایجاد می شوند. این موارد در افراد مبتلا به بیماری پریودنتال شایع تر است، و به دلیل آسیب دیدگی یا گیر کردن غذا بین دندان ها و لثه ها نیز ایجاد می شوند.
علائم آبسه لثه چگونه است؟
ممکن است متوجه توده یا برآمدگی در ناحیه آبسه شوید که با درد و فشار همراه است. همچنین موارد زیر از علائم این عارضه می باشند:
- بوی بد دهان
- ترشح چرک در دهان
- طعم بد در دهان
- لق شدن دندان ها
- خونریزی لثه
- دندان ها یا لثه های حساس
- تحلیل خط لثه
- تب
روش های درمان آبسه لثه
اقدامات دندانپزشکی
اقدامات دندانپزشک متخصص لثه شامل تخلیه آبسه و همچنین پاک کردن هرگونه آلودگی از ناحیه بین لثه و دندان است. اگر بیمارعلائم تشکیل پلاک یا بیماری پریودنتال داشته باشد، ممکن است از روش‌های تمیز کردن تخصصی برای از بین بردن رسوب و پلاک استفاده گردد.
همچنین برای تخلیه آبسه یک برش کوچک در ناحیه متورم ایجاد می شود. با باز شدن آبسه ، متخصص لثه با یک فشار ساده چرک و عفونت را به طور کامل خارج می کند. معمولاً متخصصین لثه برای بررسی اینکه آیا آبسه باعث آسیب به استخوان شده است یا خیر، از تصاویر اشعه ایکس استفاده می کنند.
اگر عفونت شدید باشد ممکن است منجربه تحلیل استخوان شود و متخصص نیاز به ارائه درمان های لازم برای بهبود استخوان دارد.
در صورت وجود آبسه پری اپیکال ( زمانی که باکتری ها به پالپ دندان حمله می کنند) به دلیل پوسیدگی گسترده و آسیب یا ترک خوردگی دندان ممکن است نیاز به درمان کانال ریشه یا کشیدن داشته باشد.
داروهای آنتی بیوتیک
داروهای آنتی بیوتیکی یکی دیگر از قسمت های مهم درمان آبسه لثه هستند. آنتی بیوتیک های خوراکی باکتری های عامل عفونت را از بین می برند و از گسترش و یا عفونت مجدد جلوگیری می کنند. همچنین تورم و درد را کاهش می دهند. البته بهتر است بدانید که آنتی بیوتیک ها جایگزینی برای اقدامات دندانپزشکی نیستند و آبسه را درمان نمی کنند.
درمانهای خانگی
متخصصین چند درمان خانگی ساده را برای کمک به کاهش علائم آبسه لثه توصیه می کنند. مصرف داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن (ادویل) می تواند درد و تورم را کاهش دهد. علاوه بر این، شستشوی دهان با آب نمک گرم ممکن است به کاهش درد و حساسیت کمک کند. درمانهای خانگی ممکن است به کنترل علائم کمک کنند، اما از بین رفتن باکتری‌ها و چرک‌ها به درمان دندانپزشک نیاز دارند.
عوامل موثر در ایجاد آبسه لثه
علت اصلی این عارضه تجمع باکتری در بافت های بین دندان و لثه است. البته مواردی که در ایجاد آبسه و تجمع باکتری ها موثر هستند شامل موارد زیر می باشند:
بهداشت ضعیف دهان و دندان و بیمار پریودنتیت
افرادی که بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نمی کنند بیشتر در معرض آبسه لثه هستند. به تبع آن بهداشت نامناسب دهان می تواند منجر به پریودنتیت یا بیماری پریودنتال شود. بیماری لثه باعث تجزیه لثه ها و بافت های نگه دارنده دندان می شود و در نهایت فضاهای لازم را جهت تجمع و تکثیر باکتری ها و عفونت مهیا می کند.
عوامل موثر دیگر در افزایش خطر پریودنتیت
سیگار، دیابت، چاقی بیش از حد، آرتروز، بیماری قلبی ، هپاتیت C ، مصرف داروهای خاصی که جریان بزاق را مختل می کنند، عوامل ژنتیکی، سیستم ایمنی ضعیف. افرادی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند ممکن است بیشتر دچار این عارصه شوند، زیرا بدن توانایی لازم برای مبارزه با عفونت را ندارد.
سایر عفونت ها
ممکن است به دلیل وجود عفونت های دیگری در دهان مانند آبسه دندان یا عفونت درون لثه ، این عارضه ایجاد شود هر چه فضای بین لثه و دندان عمیق تر باشد فضای بیشتری برای گیر کردن ذرات ریز غذا و میکروب ها وجود دارد. در این موارد، باکتری ها ممکن است از محل عفونت اصلی پخش شوند و لثه اطراف آن را آلوده کنند.
آیا آبسه لثه خطرناک است؟
آبسه لثه در صورتی که درمان نشود می‌تواند خطرناک باشد. این عفونت می‌تواند به تدریج به بافت‌های اطراف دندان، استخوان فک و حتی سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد. در موارد شدید، ممکن است عفونت وارد خون شده و به بیماری‌های جدی‌تری مانند سپسیس منجر شود. بنابراین، درمان سریع و موثر آبسه لثه بسیار ضروری است تا از پیچیدگی‌های آن جلوگیری شود.
علت به وجود آمدن آبسه لثه
علت اصلی به وجود آمدن آبسه لثه عفونت باکتریایی است. باکتری‌ها می‌توانند در نواحی مختلف دهان از جمله اطراف دندان‌ها، لثه‌ها و حتی ریشه دندان‌ها رشد کنند. این عفونت‌ها معمولاً به دلیل تجمع پلاک و جرم دندان‌ها در اثر بهداشت ضعیف دهان و دندان به وجود می‌آیند. سایر عواملی که می‌توانند باعث آبسه لثه شوند شامل:
- دندان‌های خراب یا ترک‌خورده که اجازه می‌دهند باکتری‌ها وارد لثه شوند.
- روندهای درمانی نادرست دندانپزشکی مانند پرکردن ناقص دندان‌ها.
- سیگار کشیدن که می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و به گسترش عفونت کمک کند.
- دیابت و سایر مشکلات پزشکی که به سیستم ایمنی بدن آسیب می‌زنند و موجب حساسیت بیشتر به عفونت‌ها می‌شوند.
- تروما یا آسیب به لثه که باعث ایجاد شرایط مناسب برای رشد باکتری‌ها میشود.
راه درمان آبسه لثه
درمان آبسه لثه بسته به شدت عفونت ممکن است از درمانهای خانگی ساده تا درمانهای حرفه‌ای دندانپزشکی متفاوت باشد. در اینجا چند روش رایج درمان آورده شده است:
- مراجعه به دندانپزشک: اولین و مهم‌ترین اقدام برای درمان آبسه لثه مراجعه به دندانپزشک است. دندانپزشک ممکن است عفونت را تخلیه کند و دندان‌های آسیب‌دیده یا لثه‌های ملتهب را درمان کند.
- آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر عفونت در مراحل پیشرفته باشد، دندانپزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند تا باکتری‌ها را از بین ببرد.
- درمان ریشه دندان (عصب‌کشی): در صورتی که عفونت به داخل دندان و ریشه آن نفوذ کرده باشد، درمان ریشه دندان برای از بین بردن عفونت ضروری است.
- جراحی لثه: در موارد شدید که باکتری‌ها به استخوان فک و بافت‌های عمقی‌تر گسترش یافته‌اند، ممکن است نیاز به جراحی برای تخلیه چرک و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده باشد.
- استفاده از دهانشویههای ضد عفونی‌کننده: دهانشویههای حاوی مواد ضد عفونی‌کننده مانند کلرهگزیدین می‌توانند به کاهش عفونت و التهاب کمک کنند.
- مراقبت‌های خانگی: استفاده از کمپرس سرد روی ناحیه آسیب‌دیده، خوردن مسکن‌های ضد درد (با مشورت پزشک)، و شستشوی دهان با محلول آب نمک می‌تواند در کاهش درد و تورم مؤثر باشد.
نکات پیشگیرانه برای جلوگیری از آبسه لثه
- مسواک زدن منظم دندان‌ها: مسواک زدن دندان‌ها حداقل دو بار در روز با استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید کمک می‌کند تا پلاک‌های باکتریایی از روی دندان‌ها پاک شود.
- استفاده از نخ دندان: نخ دندان کشیدن روزانه به پاکسازی فضاهای میان دندان‌ها کمک کرده و از تجمع پلاک جلوگیری می‌کند.
- مراجعه منظم به دندانپزشک: بررسی دوره‌ای توسط دندانپزشک برای شناسایی مشکلات دندان و لثه در مراحل اولیه و درمان آن‌ها ضروری است.
- خودداری از مصرف سیگار: سیگار کشیدن موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن و تشدید عفونت‌ها میشود، بنابراین ترک سیگار به پیشگیری از مشکلات دهان و دندان کمک می‌کند.
در این قسمت به طور خلاصه میتوانید سوالاتی که در مورد آبسه لثه میشود را مطالعه بفرمایید.
1. آبسه لثه چه علائمی دارد؟
افرادی که دچار آبسه لثه می‌شوند، معمولاً با علائم زیر مواجه هستند:
- درد شدید در ناحیه لثه‌ها که ممکن است به دندان‌ها یا فک هم سرایت کند.
- تورم و قرمزی در لثه‌ها که باعث درد شدید هنگام لمس یا جویدن میشود.
- چرک یا ترشح در ناحیه آسیب‌دیده که ممکن است از لثه‌ها خارج شود.
- افزایش حساسیت دندان‌ها به دماهای سرد یا گرم.
- خونریزی از لثه‌ها هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان.
- بوی بد دهان که به دلیل تجمع باکتری‌ها و چرک در ناحیه آبسه به وجود می‌آید.
2. آبسه لثه با آبسه دندان چه تفاوتی دارد؟
آبسه لثه و آبسه دندان هر دو عفونت‌های باکتریایی هستند، اما محل عفونت و نوع درمان آن‌ها متفاوت است:
- آبسه لثه در لثه‌ها و بافت‌های اطراف دندان‌ها ایجاد میشود و معمولاً به علت التهاب در لثه‌ها و عفونت در آن ناحیه به وجود می‌آید.
- آبسه دندان یا “آبسه پری آپیکال” در داخل دندان و معمولاً در نزدیکی ریشه دندان ایجاد میشود و می‌تواند به دلیل پوسیدگی دندان یا آسیب به دندان ایجاد شود.
تفاوت اصلی این است که آبسه لثه بیشتر به علت بیماری‌های لثه‌ای مانند “پریودنتیت” ایجاد میشود، در حالی که آبسه دندان ناشی از عفونت داخل دندان و ریشه آن است.
3. چرا آبسه لثه بدون درد می‌تواند وجود داشته باشد؟
در برخی افراد، آبسه لثه ممکن است بدون ایجاد درد شدید یا علائم خاصی ایجاد شود. این امر به این دلیل است که آبسه ممکن است به تدریج ایجاد شده و تنها در مراحل پیشرفته علائم خود را نشان دهد. در برخی موارد، ممکن است چرک داخل ناحیه آبسه جمع شود و فشار کمی به لثه وارد کند که در ابتدا قابل احساس نباشد.
با این حال، هنگامی که این چرک به اندازه‌ای جمع شود که فشاری به بافت‌های اطراف وارد کند، درد شدید و علائم دیگر ممکن است ظاهر شود.
4. آیا آبسه لثه می‌تواند خودبه‌خود خوب شود؟
به طور کلی، آبسه لثه به خودی خود درمان نمی‌شود. در صورتی که درمان مناسب انجام نشود، عفونت می‌تواند بدتر شده و به بافت‌های اطراف دندان‌ها و حتی استخوان فک گسترش یابد. این امر می‌تواند منجر به از دست رفتن دندان یا مشکلات جدی‌تری مانند سپسیس (عفونت خون) شود. بنابراین، اگر مشکوک به آبسه لثه هستید، باید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید.
5. آیا درمان خانگی برای آبسه لثه وجود دارد؟
در حالی که درمانهای خانگی می‌توانند موقتی کمک کنند، اما باید توجه داشت که این روش‌ها جایگزین درمان پزشکی نمی‌شوند. برخی از درمانهای خانگی شامل:
- شستشوی دهان با آب نمک: آب نمک می‌تواند به کاهش التهاب و تمیز نگه داشتن ناحیه کمک کند.
- کمپرس سرد: اعمال کمپرس سرد روی ناحیه آسیب‌دیده می‌تواند درد و التهاب را کاهش دهد.
- دهانشویههای ضد عفونی‌کننده: استفاده از دهانشویههای ضد عفونی‌کننده مانند کلرهگزیدین برای کاهش باکتری‌ها و جلوگیری از گسترش عفونت مؤثر است.
اما این درمان‌ها تنها به عنوان تسکین موقتی و پیشگیری از بدتر شدن وضعیت به کار می‌روند و باید به دندانپزشک مراجعه شود.
6. آبسه لثه در دوران بارداری چقدر خطرناک است؟
آبسه لثه در دوران بارداری می‌تواند خطرناک باشد زیرا عفونت‌های دهان و دندان می‌توانند بر روی سلامت جنین تأثیر منفی بگذارند. تحقیقات نشان می‌دهند که عفونت‌های لثه در بارداری می‌توانند با مشکلاتی مانند زایمان زودرس یا کم وزن بودن نوزاد مرتبط باشند.
بنابراین، درمان آبسه لثه در دوران بارداری ضروری است و باید تحت نظر دندانپزشک متخصص انجام شود. در این دوران، پزشک ممکن است روش‌هایی را پیشنهاد کند که برای مادر و جنین بی‌خطر باشد.
7. آیا آبسه لثه به دندان‌ها آسیب می‌زند؟
اگر آبسه لثه درمان نشود، می‌تواند به دندان‌ها و حتی استخوان فک آسیب برساند. عفونت می‌تواند به بافت‌های اطراف دندان‌ها، از جمله استخوان فک، نفوذ کند و باعث تحلیل استخوان شود. در برخی موارد، این آسیب‌ها ممکن است منجر به از دست رفتن دندان شوند.
8. آبسه لثه چگونه تشخیص داده میشود؟
دندانپزشک معمولاً با معاینه فیزیکی دهان و لثه‌ها، آبسه لثه را تشخیص می‌دهد. در برخی موارد، برای ارزیابی شدت عفونت و بررسی آسیب‌های احتمالی به دندان‌ها و استخوان فک، ممکن است دندانپزشک نیاز به عکس‌برداری از دندان‌ها (رادیوگرافی) داشته باشد.
9. چطور می‌توان از آبسه لثه پیشگیری کرد؟
برای پیشگیری از آبسه لثه، رعایت بهداشت دهان و دندان بسیار اهمیت دارد:
- مسواک زدن روزانه دندان‌ها با خمیر دندان حاوی فلوراید.
- استفاده منظم از نخ دندان برای پاکسازی فضاهای بین دندان‌ها.
- مراجعه به دندانپزشک هر شش ماه یک بار برای بررسی سلامت لثه‌ها و دندان‌ها.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن موجب ضعیف شدن سیستم ایمنی و افزایش خطر عفونت لثه‌ها میشود.
10. آبسه لثه در کودکان چقدر رایج است؟
آبسه لثه در کودکان کمتر از بزرگسالان رایج است، اما می‌تواند به دلایلی مانند بیماری‌های لثه، تروما به لثه‌ها، یا پوسیدگی دندان‌ها در کودکان ایجاد شود. در صورت مشاهده علائم آبسه لثه در کودکان، لازم است به دندانپزشک مراجعه کنید تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری
آبسه لثه یک مشکل شایع و جدی است که نیاز به درمان سریع دارد. رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک، می‌تواند از بروز این عارضه جلوگیری کند. همچنین، در صورتی که علائم آبسه لثه را مشاهده کردید، فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید تا از گسترش عفونت و عوارض آن جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری
آبسه لثه یک بیماری دردناک و جدی است که در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند به مشکلات بزرگتری تبدیل شود. این عارضه به دلیل عفونت باکتریایی در لثه‌ها به وجود می‌آید و در صورت عدم توجه می‌تواند به بافت‌های اطراف دندان و حتی استخوان‌ها گسترش یابد. بهترین راه برای پیشگیری از آبسه لثه، رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک است. در صورت مشاهده علائم این بیماری، باید فوراً به دندانپزشک مراجعه کرده و از درمانهای مناسب بهره‌برداری کرد.
توصیه دکتر آرش غفوری متخصص ایمپلنت دندان و جراحی لثه به بیماران و کاربران محترم مرکز این است که در صورت مشاهده علائم آبسه لثه هر چه سریع تر برای جلوگیری از عوارض احتمالی بعدی و پیشرفت بیماری به یک دندانپزشک متخصص یا بهترین جراح لثه مراجعه کنید.
شما عزیزان میتوانید برای تعیین وقت ملاقات از طریق تماس با مرکز تخصصی ایمپلنت رشت و یا مشاوره آنلاین با ما در ارتباط باشید.
